Początki dziejów wsi - Tyniec.eu
Menu główne:
Początki dziejów wsi
| <<< |
 W okresie przedpiastowskim w początkach X wieku Tyniec był zamieszkany przez słowiańskie plemię Wiślan i najprawdopodobniej przez krótki czas wchodził w skład państwa wielkomorawskiego, następnie zaś czeskiego. Można przypuszczać, iż w czasach przedpiastowskich Tyniec należał do wpływowego rodu Toporów (Toporczyków), którzy posiadali rozległe włości w okolicach Krakowa. Prawdopodobnie w 1. połowie XI wieku za czasów panowania książąt Bolesława Chrobrego lub Kazimierza Odnowiciela Tyniec został włączony bezpośrednio do dóbr książęcych. Przełomowym faktem historycznym dla dziejów miejscowości było przybycie mnichów benedyktyńskich oraz fundacja opactwa w Tyńcu w połowie XI wieku. W chwili fundacji klasztoru osada była własnością książęcą, jednocześnie ważnym ośrodkiem okolicznych włości. Pierwsza znana wzmianka źródłowa o Tyńcu pochodzi z dokumentu legata papieskiego Idziego z Tuskulum, datowanego na lata 1123 - 1125. Wieś posiadała duże znaczenie gospodarcze i komunikacyjne. Według przekazu w momencie fundacji klasztornej istniała "wielka włość tyniecka", na jej obszarze mieszkało co najmniej sześć grup ludności służebnej, byli to piekarze, łagiewnicy (zajmujący się wytwarzaniem naczyń do napojów), kucharze, komornicy (pełniący służbę w grodzie), rybacy oraz skotnicy (hodowcy bydła i owiec). Z czasem większość mieszkańców Tyńca pracowała na roli, część zajmowała się wiejskim rzemiosłem. Zaś w pobliżu Tyńca powstały osady Piekary czy Skotniki, których nazwy wskazują, iż ich mieszkańcy należeli do ludności służebnej. W 1. połowie XII wieku centrum wsi skupiało się na tzw. Podzamczu, które znajdowało się u stóp Góry Klasztornej i Winnicy oraz w pobliżu przewozu na Wiśle. Przy przeprawie znajdowały się dwie karczmy, jedna pod klasztorem koło brodu wiślanego, druga po przeciwległej stronie brzegu w Piekarach. Wspomniany przewóz funkcjonował zapewne o wiele wcześniej, co najmniej od połowy XI wieku. Dochód z niego stanowił jedno z najwcześniejszych uposażeń opactwa. W 1. połowie XII wieku najprawdopodobniej istniała już parafia pod wezwaniem Św. Andrzeja w Tyńcu. Budynek romańskiej świątyni został wybudowany zapewne w XII wieku. Jest wzmiankowany w źródłach po raz pierwszy w 1229 roku. |